'Ik volg mijn gevoel'

Drie films maken binnen één jaar tijd! Er zijn niet veel Nederlandse regisseurs die dit Jamel Aattache na doen. En het publiek omarmt zijn werk. Op het afgelopen Nederlands Film Festival werd De Tatta's zelfs bekroond met het Gouden Kalf van het Publiek. De sequel moet deze kerst weer volle zalen gaan trekken. 'Ik blijf bovenal mijn gevoel volgen.'

Regisseur en producent Jamel Aattache wil heel graag tijd maken voor Holland Film Nieuws. Maar toch blijkt het pittig om begin september een momentje te vinden in zijn overvolle agenda. Hij heeft net de laatste draaidag van de komedie Scotoe, over twee onconventionele rechercheurs, achter de rug. En onlangs  startten de opnamen van De mannenmaker, waarin femme fatale Katja Schuurman 'verloren man' Leo Alkemade transformeert tot een gewild object. Tussendoor zet hij qua muziek en mix nog de laatste puntjes op de i voor De Tatta's 2, het vervolg op zijn hitfilm van een jaar geleden. 

'Ik wil alle kansen grijpen die ik krijg', lacht de 48-jarige Aattache. 'Natuurlijk zou ik ook nee kunnen zeggen als er weer een mooi project voorbijkomt. Maar ik wéét hoe het is om een half mensenleven te moeten wachten op een nieuwe film. Ik wil dóórpakken, en alle projecten zijn ook veel te leuk om te laten schieten.'

'Ik wéét hoe het is om een te moeten wachten op een nieuwe film. Ik wil dóórpakken.'

Aattache gaf in 2004 zijn visitekaartje af met de Nederlandse kungfufilm Fighting Fish en werkte als regisseur aan de hitserie ZOOP. Maar daarna duurde het veertien jaar voordat zijn naam weer op het bioscoopdoek te zien was. Projecten waar hij zijn schouders onder zette, strandden voordat hij op de set stond. De regisseur verdiende zijn geld met het draaien van commercials en bedrijfsfilms. Maar dat was niet het werk waar hij gelukkig van werd. 

Hangen in de shoarmatent
'Ik durf nu te zeggen dat ik best in een diep dal zat in die periode', erkent de filmmaker. 'Als je 'in' bent, krijg je alles gedaan. Maar als je 'uit' bent, dan lukt ook echt niets. Het is heel moeilijk geweest om toch te blijven geloven in mezelf, maar gelukkig heb ik veel doorzettingsvermogen.' Met Zwaar verliefd! uit 2018 verbrak Aattache zijn eigen vloek. De komedie met Barbara Sloesen als dierenarts en Jim Bakkum als sexy meubelmaker deed het prima in de bioscopen. Daarna volgden paardenfilm Whitestar met Britt Dekker (2019) en de komedie Casanova's (2020).

De nu 48-jarige regisseur en producent koos vervolgens voor De Tatta’s omdat hij verhalen miste waar hij zichzelf in herkende. Zijn vader komt uit Algerije, zijn moeder heeft Nederlandse en Indische wortels. Hij groeide op in een Rotterdamse achterstandswijk.

'Ik miste vroeger al de Nederlandse films met een gemengde achtergrond', legt hij uit. 'Verhalen die leken op hoe ik vroeger met mijn vrienden omging. Later kwam ik erachter hoe dat kwam, en hoe wit de Nederlandse filmwereld eigenlijk is.' Komedies als Shouf shouf habibi! en Het schnitzelparadijs worden in dat opzicht inmiddels gezien als mijlpalen in de Nederlandse filmgeschiedenis. Zelf maakte hij in 2003 - een jaar voordat Shouf shouf uitkwam - met vrienden de multiculturele studentenfilm So Be It, over vier jongens die rondhingen in een shoarmatent: 'Want dat was wat wij ook deden.'

Verleidelijke poster
Die doctrine volgt Aattache trouwens nog steeds: hij maakt vooral films die hij zelf zou willen zien. 'Dat is uiteindelijk de enige graadmeter waar je als maker echt op kan vertrouwen. Ik volg mijn gevoel.' De regisseur heeft wel een andere lakmoesproef als hij aan een nieuw project snuffelt: 'Ik moet altijd de poster voor mij zien: wie spelen er in, wat gaat de film uitstralen, wat is de filmtitel, hoe ga ik het publiek verleiden om naar deze film toe te gaan? Als ik de poster niet kan zien, dan moet ik het project niet doen.'

Deze methode lijkt, zeker de laatste jaren, zijn vruchten af te werpen. De Tatta's trok bijna 700.000 bezoekers en werd – als enige productie in 2023 tot nu toe – bekroond met een Platina Film. Ook won de komedie het Gouden Kalf van het Publiek. 'Hij staat trots op mijn kantoor. Op een plank waar ik ruimte heb voor nog meer prijzen', grinnikt de regisseur. Hij omschrijft De Tatta's zelf als 'een omgekeerde Flodder’, en Dick Maas is dan ook een regisseur over wie hij met veel respect en eerbied spreekt. 'Alleen is mijn film diverser, het is Flodder in de multiculturele samenleving.'

Zijn jeugd in de Rotterdamse achterstandswijk Delfshaven hielp mee om de juiste toon te vinden, denkt Aattache. 'Ik wilde uiteindelijk vooral een positief verhaal vertellen', beklemtoont hij. 'We kennen allemaal de negatieve verhalen, en ik ga die aspecten van de multiculturele samenleving ook niet ontkennen. Maar ik wil de ándere kant belichten, het positieve verhaal vertellen. Ik heb mijn jeugd als gelukkig en rijk ervaren, juist doordat we in een wijk woonden met allerlei culturen naast elkaar.'

John Buijsman
Het publiek leek de film massaal te omarmen, de critici waren gemengd. NRC Handelsblad gaf vier sterren, de Volkskrant bleef op één ster steken. 'Iedereen mag zijn mening hebben, en niet iedereen hoeft de film te zien die ik voor me zag en die het volgens mij geworden is', relativeert Aattache. 'Uiteindelijk gaat het mij om het publiek. En daar heb ik eigenlijk alleen maar enthousiaste reacties van ontvangen. Ik kan niet goed omschrijven wat die positieve energie met mij gedaan heeft.'

'Als ik de poster niet kan zien, dan moet ik het project niet doen.'

En de sequel wordt nóg leuker, garandeert hij met een grote grijns. 'Iedereen kent de personages nu, dus daar hoeven we geen tijd meer voor uit te trekken.’ Het scenario werd weer geschreven door Donny Singh. Het gezin van Leo Alkemade is inmiddels goed geïntegreerd in de multiculturele wijk. Maar dan trekt opa bij het gezin in, met alle gevolgen van dien. 'Ik wil verder niet te veel weggeven, maar we prijzen ons zó gelukkig met John Buijsman als nieuwe aanwinst in de cast als 'opper-Tatta'. Hij was een cadeautje, soms neem je een beslissing die nog zoveel beter uitpakt dan je had gehoopt. Maar uiteindelijk is het natuurlijk aan het publiek of de film de hooggespannen verwachtingen waar kan maken.'