In het Duitse Leonberg staat de bioscoop met het grootste IMAX-scherm ter wereld. De zaal is onderdeel van Traumpalast Leonberg, een complex met aandacht voor detail, beleving én met een bijzondere vormgeving. Met dit theater maakt bioscoopgroep Traumpalast hun slogan Wir… sind Kino! echt helemaal waar.
Het gordijn dat de IMAX-zaal van de foyer scheidt wordt weggeschoven. Daar verschijnt Doctor Strange, meer dan levensgroot, groter dan groots, nee werkelijk kolossaal op het gigantisch grote bioscoopscherm. We staan achterin en geen mens merkt ons op in deze enorme zaal. Die is deze zaterdagmiddag halfgevuld met publiek dat zit te genieten van een perfecte IMAX-show met laserprojectie op het grootste scherm ter wereld en het nieuwste IMAX 12 kanaals-audiosysteem. Ondanks het gigantische formaat zijn de beelden haarscherp en weet ik dat ik niet voor niks dit hele end heb gereisd.
In de eigen Traumpalast IMAX-leader wordt de schaal van het enorme scherm voor de argeloze bezoeker ten volle duidelijk. Je ziet een kleine stip op het scherm. Dit, zegt een stem in plechtig Duits, is een handy op ware grootte. Dat kleine puntje is dus zo groot als een mobieltje, een vervolgens iets groter vlakje even groot als een laptop, en een breedbeeld-tv is ook niet heel veel groter. Hierop kijken sommige mensen films, vervolgt de stem, maar u kunt film pas écht ervaren op het grootste IMAX-scherm ter wereld: 38 meter breed en 22 meter hoog. De grootte wordt nog eens extra benadrukt door een afbeelding van een blauwe vinvis waar het filmpje mee afsluit: het scherm is groter dan dit grootste zoogdier ter wereld, aldus de stem.
Als we daarna beelden zien uit Dunkirk, een scène uit The Greatest Showman, maar toch ook al bij die eerste indruk van Doctor Strange in the Multiverse of Madness, bekruipt mij het oorspronkelijke IMAX-gevoel, het gevoel dat in advertenties ooit gepresenteerd werd als ‘een beeld zo groot als een flatgebouw’. En dat was ook zo. Het voormalige IMAX-gebouw aan de Rotterdamse Leuvehaven was enorm, net als deze imposante zaal.
‘Premium-gasten hebben een eigen opgang naar de zaal via een cocktailbar.'
Van bakker naar bioscoop
Leonberg is een slaperig stadje in Zuid-Duitsland met nog geen 50.000 inwoners, op zo’n twintig kilometer ten westen van Stuttgart en niet ver van het Zwarte Woud. Op het plein voor het stadhuis staat een standbeeld van een Leonberger, het hondenras waar dit stadje om bekend is.
Bioscoop Traumpalast, dat onlangs nog een prestigieuze prijs won, ligt op een bedrijventerrein aan de zuidkant van de stad, goed bereikbaar door het nabijgelegen Autobahnkreuz Stuttgart, Duitslands drukste snelwegknooppunt. In het door grote concerns als Cinemaxx en Cinestar gedomineerde Duitse bioscooplandschap, is Traumpalast een middelgrote speler, met een achttal bioscopen in stadjes rond Stuttgart. De groep is een familiebedrijf, opgericht door Heinz Lochmann en tegenwoordig geleid door zoon Marius.
De loopbaan van Heinz Lochmann (1959) leest als een rags to riches-verhaal. Als zoon van een bakker in Rudersberg werkte hij in zijn vaders bakkerij, maar ‘s avonds droomde hij weg bij films in het tegenovergelegen bioscoopje van zijn tante Gertrud. Toen die overleed ontfermde de jonge Heinz zich over de bioscoop en bekwaamde zich in het bioscoopvak. Vanaf zijn dertigste legde Heinz Lochmann zich toe op het opkopen van zieltogende bioscopen. Met het oude Hollywood in gedachten gaf hij ze een pluchen make-over, om ze weer aantrekkelijk te maken voor het bioscooppubliek. In 1995 opende Lochmann de eerste Traumpalast-bioscoop in Schorndorf, gevolgd door een handvol complexen in kleine stadjes in de regio, allemaal renovaties. Daarnaast bezit zijn bedrijf nog drie bioscopen met een andere branding, onder meer in Hamburg.
Het complex in Leonberg, de eerste nieuwbouw van het concern, werd in juli 2016 geopend en omvat tien zalen met zo’n 1.200 stoelen, alsmede twee restaurants. Alle zalen hebben 4K-laserprojectie met 3D-mogelijkheid en Dolby Atmos-geluid. Er pal naast werd later een tweede pand gebouwd, dat in 2021 werd geopend, met de IMAX-zaal, een beddenbioscoop, een bowlingbaan en nog een paar restaurants. Samen vormen ze een bioscoop, maar toch ook weer niet - men spreekt afzonderlijk van Traumpalast Leonberg en van IMAX Leonberg.
Zalen als edelstenen
Simon Wegener, een van de twee theatermanagers van de bioscoop, ontvangt mij op een zaterdagmiddag in mei bij de entree van IMAX Traumpalast Leonberg. Hoewel er vijf jaar tussen de bouw ligt, vormen de twee gedeeltes een geheel: de gebolde glasgevel van Traumpalast, die daarnaast hol wordt voortgezet in de glasgevel van de IMAX-foyer. Het grijze IMAX-pand zelf torent als een kolos boven alles uit. ‘Als je Leonberg vanaf Stuttgart op de Autobahn nadert’, zegt Wegener, ‘zie je die gigantische grijze kubus en vraag je je af wat het is’.
De zalen van Traumpalast hebben voornamelijk de namen van edelstenen. De grote zaal (220 stoelen) heet natuurlijk Diamant, en er zijn ook een Jade en een Smaragd. We schuiven een zaalgordijn weg en stappen de Granatzaal (100 stoelen) binnen - een edelsteen voor de kenners. Ik ervaar meteen het wauweffect dat je op meerdere plekken in dit prachtige pand overvalt. Elke zaal heeft namelijk een zeer geprononceerde vormgeving aan de wanden en een langzaam veranderende ambient-verlichting die dit accentueert. ‘Wij denken dat bezoekers dit waarderen, dat ze hierdoor langer in de zaal willen zitten’, zegt Wegener.
Ik ga in de verder lege zaal op een stoel zitten; rond de sweet spot is een aantal rijen met meer beenruimte en voetsteunen. Langzaam zakt de rugleuning van de stoel van fabrikant Forum wat naar achteren: het is een incliner. De chique stoel met z’n kunstleren bekleding zit erg comfortabel. Eigenlijk is het vreemd dat bioscoopstoelen over het algemeen nog stoffen bekleding hebben, aangezien die dagelijks een bombardement van chocomel, ijs en nachosaus moeten verduren, wat de stoelen een permanent besmeurd imago geeft. Naast incliners en incliners met voetensteun, heeft Traumpalast recliner-stoelen die elektrisch te bedienen zijn en D-Box-stoelen in twee varianten.
Behalve de ‘edelsteen-zalen’ zijn er nog een paar kleinere, meer specifieke zalen. Zo is er Black Box, die met 40 stoelen, maar een groot scherm, toch een prima kijkervaring biedt. We lopen de Club Kino binnen, een langwerpige zaal met een bar achterin. ‘Deze zaal gebruiken we voor onze Men’s Night’, zegt Wegener, ‘met typische mannenfilms en een halve liter bier erbij inbegrepen’. Weer heel anders qua sfeer is Bibliothek, een trapeziumvormige zaal met 50 stoelen en, jawel, wanden met boekenkasten vol echte boeken. Wegener vertelt dat deze zaal vaak door bedrijven wordt gehuurd, die maximaal met dertig man komen en deze sjieke ambiance kunnen waarderen. Er komt een medewerker binnen om de zaal schoon te maken. Op zijn rug draagt hij een Makita batterij-stofzuiger, die met een Ghostbusters-sticker is beplakt om thematisch in de sfeer te blijven. ‘Traumpalast heeft zo’n honderd medewerkers en op een mooie lente-zaterdag als dit zijn er zo’n dertig aan het werk’, vertelt Wegener.
'Je kunt een hele dag doorbrengen in Traumpalast.’
Hollywood-grandeur
Lopend door het pand valt de uitgesproken styling op, op een manier die je in Nederland hooguit bij RSB Cinemas ziet. De natuurstenen vloer bij de entree en het hoogpolig tapijt verderop in het pand geven de bioscoop een chic cachet. De zalen, die zich op de eerste verdieping bevinden, zijn vanuit de foyer te bereiken via halfronde plexiglazen trappen waar gekleurd ledlicht in is verwerkt; toch ook weer een verwijzing naar het oude Hollywood. Langs de trappen zijn goudkleurige, geperforeerde panelen bevestigd en boven de trappen hangen opvallende lampen. Het is duidelijk dat dit familiebedrijf niet houdt van de inwisselbare bioscoopinterieurs die je overal tegenkomt en zalen met anonieme zwarte wanden. Zij wilden het gebouw een smoel geven, een zekere grandeur: een plek met een eigen, innemende identiteit die een echte aantrekkingskracht op filmliefhebbers uitoefent.
Dit blijkt ook uit het lichtontwerp, wat een heel nadrukkelijk onderdeel is van de Traumpalast-beleving. De verwachting van IMAX-bezoekers wordt bijvoorbeeld al geprikkeld in de gang naar de zaal, waar een led-show de bezoeker in de sfeer van de film brengt. Eenmaal in de zaal draait er een indrukwekkende lichtshow zoals ik nog niet eerder in bioscopen heb gezien. De aandacht voor detail blijkt ook hier weer uit het feit dat het kleurenpallet van de lichtshow voor elke voorstelling opnieuw wordt ontworpen. Tijdens mijn bezoek bijvoorbeeld was dit het blauw-rood van Doctor Strange.
Elk van de twee gebouwen waaruit het IMAX/Traumpalast-complex bestaat heeft een buffet bij de entree op de begane grond; op rustige dagen is slechts een entree en buffet geopend. Popcorn komt hier niet uit de fabriek, maar wordt er vers gebakken. ‘De beste popcorn van Stuttgart en omgeving’, zegt Wegener trots. Ook tegendraads: bij de nachos mag de bezoeker zelf z’n favoriete saus tappen. Consequentie: ‘Na elke inloop maken we deze dispensers weer netjes schoon’. Ook zie ik boven het buffet verschillende filmgerelateerde menu’s aangekondigd staan. Het antwoord op mijn vraag wat een Top Gun-menu inhoudt, verbaast mij: er zit een t-shirt met Top Gun-logo bij.
- lees verder onder de advertentie -
Achter het buffet laat Wegener de programmering zien in kassasysteem Dolphin. Tickets kunnen ook via platform Ticketheld worden gekocht, waarvan in de lobby een McDonalds-achtige touchscreen display staat. Natuurlijk draaien er in Traumpalast Duitse films en de gebruikelijke, in het Duits nagesynchroniseerde blockbusters. Centrale hub in de vertoning is de in Nederland onbekende TMS Eikona. Wegener vertelt dat zij daarin geen playlists hoeven te maken: ‘Elke show wordt automatisch gegenereerd en kan dus telkens een ander voorprogramma hebben. Wij geven in het systeem enkel de randvoorwaarden aan, waarna het zelf de playlist genereert.’
Traumpalast vertoont ook regelmatig films in de originele versie. ‘Rond Stuttgart zitten veel internationale bedrijven, maar ook Amerikaanse legerbases’, vertelt Wegener. ‘We zorgen dat er dagelijks een ov-voorstelling in de IMAX of in Traumpalast draait. De eerste voorstelling van Doctor Strange in the Multiverse of Madness in de IMAX-zaal was bijna uitverkocht, dus er is een grote vraag. Maar na twee weken heeft zo’n film z’n run wel gehad, dus de looptijd is korter dan de gedubde voorstellingen.’ Bezoekers komen naar Traumpalast van twintig tot dertig kilometer ver. Over bezoekcijfers wil Wegener niks kwijt; die zijn vertrouwelijk.
Je kunt een hele dag doorbrengen in Traumpalast; het is een onestop-entertainmentlocatie. Het complex herbergt niet alleen een bioscoop, maar ook een American Diner plus een Mexicaans en Italiaans restaurant. Toch ben ik verbaasd als Wegener vraagt of ik de bowling wil zien. Want ja, onder de IMAX-zaal bevindt zich een 18-baans bowling met pooltafels, dartbanen, en welja, nog een restaurant. De entree bestaat uit een gigantische (plastic) bloemenzee met bankje voor de ultieme Instagram-selfie.
Iets dat nog nergens anders is
Wie zich in Traumpalast echt wil laten verwennen, gaat natuurlijk naar de zaal met het grootste scherm ter wereld. En als je daar echt koninklijk wilt zitten, dan neem je een Premium-ticket voor de recliners achterin de zaal. Deze premium-gasten hebben een eigen opgang naar de zaal via een cocktailbar; over bediening aan de stoelen wordt nog nagedacht.
Toen de Lochmann-familie nadacht over de uitbreiding van de Traumpalast-bioscoop, vonden ze dat die iets moest worden dat nog nergens anders bestaat. Het werd een bioscoop met het grootste IMAX-scherm ter wereld, plus de eerste beddenzaal van Duitsland. ‘Als je het IMAX-scherm gezien hebt, dan wil je alle grote films daarop zien’, aldus Wegener. En dat kan ik alleen maar beamen.
‘Er zijn in Europa wel een paar andere beddenzalen, maar dit is de eerste in Duitsland.'
Als ik dacht dat ik van ver gekomen was, dan blijkt dat nog niks. ‘We krijgen verzoeken vanuit heel Duitsland, maar ook uit het buitenland’, vertelt Wegener. ‘We zijn gemaild uit Australië, China en Japan; allemaal willen ze films op het grootste scherm ter wereld zien.’ En het moet gezegd, als je in die zaal zit dan realiseer je je: size does matter. Dat immense, maar toch haarscherpe en heldere beeld, IMAX-audio, IMAX 3D - nog steeds het beste 3D-systeem ter wereld - de speciale verlichting die de ervaring in Traumpalast nog intenser maakt. Dit is toch echt het neusje van de zalm en voor iedereen uit de bioscoopbranche een bezoek meer dan waard.
Er begint bijna een voorstelling als we de zaal nog eens inlopen en het valt op dat een paar volwassen mannen, uitgelaten als kinderen, naar beneden rennen en op de eerste rij neerploffen om die eens uit te proberen. De stoel zakt naar achteren in een bijna liggende houding om het hele beeld te kunnen zien. ‘We zien vaak dat mensen dit willen proberen’, zegt Wegener. ‘Ook hier heb je een prima ervaring, want deze rij staat op vijftien meter van het scherm.’ Jeetje, denk ik, zo diep zijn sommige Nederlandse filmtheaterzaaltjes.
Last but not least gaan we naar de beddenzaal. Hier staan twee aan twee veertig bedden van het merk Hülsta, van waaruit je weer een heel andere kijkervaring hebt. ‘Naast het grootste scherm, wilden we ook de meest extravagante zaal hebben’, vertelt Wegener. ‘Er zijn in Europa wel een paar andere beddenzalen, maar dit is de eerste in Duitsland. En deze zaal verkoopt bijna altijd als eerste uit’. Ik ga op een bed liggen waarvan de bekleding van het hoofd- en voetengedeelte van hygiënisch kunstleer zijn. Met een afstandsbediening zijn beide uiteinden elektrisch te bedienen om ze in de ideale kijkstand te zetten. ‘Natuurlijk hebben mensen thuis ook een bed met vaak een tv aan het voeteneind. Maar waar kun je vanuit je bed 4K-laserprojectie met 3D en Dolby Atmos kijken? Dat maakt dit zo uniek.’ Een droompaleis met een beddenzaal. Ergens klopt dat wel.
Natuurlijk heeft Traumpalast ook een drone-filmpje
